1
Umowa AETR - długo oczekiwane oficjalne tłumaczenie...
AETR DzU 2014/409 R561/2006 czas pracy
Załącznikiem do powyższego Oświadczenia Rządowego - jest "ujednolicony tekst wskazanej wyżej umowy, uwzględniający nowelizacje wprowadzone powyższymi zmianami".
Zmiany w Umowie AETR miały na celu dostosowanie jej postanowień do Rozporządzenia (WE) nr 561/2006 (dalej: R561/2006). Wynika to wprost z punktu 8 preambuły do R561/2006:
.( 8 ) Umowa europejska dotycząca pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe z dnia 1 lipca 1970 r. (AETR), wraz z późniejszymi zmianami, powinna nadal mieć zastosowanie do przewozu drogowego rzeczy i osób pojazdami zarejestrowanymi w dowolnym Państwie Członkowskim lub w państwie będącym stroną AETR, na całej trasie, gdy jest to przewóz pomiędzy Wspólnotą a państwem trzecim innym niż Szwajcaria lub państwami będącymi stronami porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym albo przewóz poprzez takie państwo. Niezbędna jest jak najszybsza zmiana AETR, najlepiej w ciągu dwóch lat po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, w celu dostosowania jej postanowień do niniejszego rozporządzenia.
Postanowiłem zatem sprawdzić, czy Umowa AETR i R561/2006 (dwa zupełnie odrębne akty prawne, ustanawiane w całkowicie różny sposób) rzeczywiście zawierają równoznaczne (a najlepiej - tożsame) postanowienia.
Na początek - skoro do pewnych przewozów ma zastosowanie R561/2006, wobec innych obowiązuje AETR, a do jeszcze innych nie ma zastosowania żaden z tych aktów, to uznałem, że warto przeanalizować zakres zastosowania obu aktów prawnych.
W R561/2006 zostało to uregulowane w artykułach 2 i 3, zaś w AETR określa to artykuł 2.
Oprócz kwestii geograficznych (te wynikające z art. 2 ust. 2 R561/2006 zostały szczegółowo opisane na stronach 14-20 poradnika pt. "Wyjaśnienie Rozporządzenia (WE) nr 561/2006..." - gorąco polecam lekturę), istotny jest również pojazd (rodzaj, d. m. c., ilość miejsc) oraz charakter przewozu drogowego.
Umowa AETR:
.Artykuł 2
Zakres stosowania
1. Niniejszą umowę stosuje się na terytorium każdej Umawiającej się Strony do każdego międzynarodowego przewozu drogowego wykonywanego pojazdem zarejestrowanym na terytorium tej Umawiajacej się Strony lub na terytorium każdej innej Umawiającej się Strony.
2. Jednakże, o ile Umawiające się Strony, któych terytorium jest wykorzystywane, nie uzgodnią inaczej, niniejsza umowa nie ma zastosowania do międzynarodowych przewozów drogowych, wykonywanych przez:
( a ) pojazdy przeznaczone do przewozu rzeczy, których dopuszczalna masa całkowita, łącznie z przyczepą lub naczepą, nie przekracza 3,5 tony;
( b ) pojazdy przeznaczone do przewozu osób, które ze względu na typ konstrukcyjny i wyposażenie nadają się do przewozu najwyżej dziewięciu osób łącznie z kierowcą i są to dego celu przeznaczone;
( c ) pojazdy przeznaczone do przewozu osób w ramach przewozów regularnych, których trasa nie przekracza 50 kilometrów;
( d ) pojazdy, których maksymalna prędkość dopuszczalna nie przekracza 40 kilometrów na godzinę;
( e ) pojazdy będące własnością lub wynajmowane bez kierowcy przez siły zbrojne, służby obrony cywilnej, straż pożarną i siły odpowiedzialne za utrzymanie porządku publicznego, gdy przewóz wykonywany jest w związku z zadaniami powierzonymi tym służbom i pozostaje pod ich kontrolą;
( f ) pojazdy używane w stanach nadzwyczajnych lub przeznaczone do zadań ratownictwa, w tym do niehandlowych przewozów pomocy humanitarnej;
( g ) wyspecjalizowane pojazdy przeznaczone do zadań medycznych;
( h ) wyspecjalizowane pojazdy pomocy drogowej poruszające się w odległości do 100 km od swej bazy;
( i ) pojazdy poddawane próbom drogowym w celach ulepszeń technicznych, naprawczych lub utrzymania oraz pojazdy nowe bądź przebudowane, które nie zostały jeszcze dopuszczone do ruchu;
( j ) pojazdy, których dopuszczalna masa całkowita nieprzekracza 7,5 tony używane do niehandlowych przewozów rzeczy;
( k ) pojazdy użytkowe o statusie pojazdów zabytkowych zgodnie z przepisami Umawiającej się Strony, na terytorium której są użytkowane, wykorzystywane do niehandlowych przewozów osób lub rzeczy.
Rozporządzenie 561/2006:
.Artykuł 2
1. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do przewozu drogowego:
a) rzeczy, gdy dopuszczalna masa całkowita pojazdów łącznie z przyczepą lub naczepą przekracza 3,5 tony; lub
b) osób, pojazdami skonstruowanymi lub trwale przystosowanymi i przeznaczonymi do przewozu więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą.
(...)
Artykuł 3
Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do przewozu drogowego:
a) pojazdami używanymi do przewozu osób w ramach przewozów regularnych, których trasa nie przekracza 50 km;
b) pojazdami o dopuszczalnej maksymalnej prędkości nie przekraczającej 40 km/h;
c) pojazdami będącymi własnością sił zbrojnych, służb obrony cywilnej, straży pożarnej i sił odpowiedzialnych za utrzymanie porządku publicznego, lub wynajmowanych przez nie bez kierowcy, gdy przewóz wykonywany jest w związku z zadaniami powierzonymi tym służbom i pozostaje pod ich kontrolą;
d) pojazdami używanymi w razie wypadków lub do prowadzenia działań ratunkowych, w tym pojazdami używanymi w niehandlowym przewozie pomocy humanitarnej;
e) pojazdami specjalistycznymi używanymi do celów medycznych;
f) pojazdami specjalistycznymi pomocy drogowej poruszającymi się w promieniu 100 km od swej bazy;
g) pojazdami poddawanymi próbom drogowym do celów rozwoju technicznego lub w ramach napraw albo konserwacji oraz pojazdami nowymi lub przebudowanymi, które nie zostały jeszcze dopuszczone do ruchu;
h) pojazdami lub zespołami pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 7,5 tony używanymi do niehandlowego przewozu rzeczy;
i) pojazdami użytkowymi o statusie pojazdów zabytkowych zgodnie z przepisami państwa członkowskiego, w którym są użytkowane, wykorzystywanymi do niehandlowych przewozów osób lub rzeczy.
Oba teksty w widoczny sposób różnią się budową i użytymi sfomułowaniami.
W większości przypadków różnice (np. wyspecjalizowane pojazdy / pojazdy specjalistyczne, inny szyk wyrazów etc.) nie mają wpływu na meritum - jednak nie we wszystkich.
Art. 2 lit. c AETR / art. 3 lit. a R561/2006
PRZEZNACZONE / UŻYWANE
Pojazd używany do przewozów regularnych, których trasa nie przekracza 50 km - wcale nie musi być [/b]przeznaczony[/b] (w znaczeniu - przystosowany, poprzez np. specyficzną budowę) wyłącznie do takich przewozów.
W konsekwencji - autobus wyposażony w toaletę, klimatyzację, potężne bagażniki i inne niezbędne elementy predestynujące go do realizowania dalekich podróży, lecz używany do przewozów regularnych na trasie do 50 km - jest zwolniony z przepisów R561/2006 (przykładowo na liczącej ok. 43 km trasie Szczecin, PL -> Lubieszyn / Linken PL/D -> Pasewalk, D); jego zwolnienie z przepisów AETR (np. na liczącej ~48 km trasie Sokółka, PL -> Kuźnica / Bruzgi PL/BY -> Grodno, BY) jest jednak mocno wątpliwe w świetle literalnego brzmienia oficjalnego tłumaczenia Umowy AETR, ogłoszonego w Dzienniku Ustaw.
W sukurs przychodzą wersje obu aktów prawnych opublikowane w języku angielskim (AETR jest dostępna na stronach UNECE, R561/2006 - na stronach UE):
Umowa AETR:
.Article 2
(...)
2. Nevertheless, unless the Contracting Parties whose territory is used agree otherwise, this Agreement shall not apply to international road transport performed by:
(...)
( c ) Vehicles used for the carriage of passengers on regular services where the route covered by the service in question does not exceed 50 kilometres; (...).
Rozporządzenie 561/2006:
.Article 3
This Regulation shall not apply to carriage by road by:
( a ) vehicles used for the carriage of passengers on regular services where the route covered by the service in question does not exceed 50 kilometres; (...).
Teksty w języku angielskim są identyczne słowo w słowo, zaś wyraz "used" oznacza "używane"...
Art. 2 lit. f AETR / art. 3 lit. d R561/2006
PRZEZNACZONE / UŻYWANE
Sformułowanie analogiczne do przypadku autobusów... Trudno jednak sobie wyobrazić, jak zdaniem tłumacza miałby wyglądać pojazd "przeznaczony do niehandlowych przewozów pomocy humanitarnej" - a w szczególności, czym miałby się różnić od innych pojazdów służących do przewozu rzeczy. Czy może chodzi o opancerzenie kabiny i przedziału ładunkowego? Może o umiejętność wykrywania min i innych pułapek?
W STANACH NADZWYCZAJNYCH / W RAZIE WYPADKÓW
Czyżby tłumacz nie zauważył "subtelnej" różnicy pomiędzy "wypadkiem" (R561/2006) a "stanem nadzwyczajnym" (AETR)...? Wprawdzie na Ukrainie (jedna z Umawiających się Stron AETR) robi się coraz bardziej gorąco, jednak tekst był tłumaczony jeszcze na długo przed olimpiadą w Soczi (zmiany do Umowy AETR Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikował w dniu 27 listopada 2013 r., zaś Oświadczenie Rządowe jest z 10 grudnia 2013 r.)... Tłumacz-jasnowidz?
Te same przepisy - w oficjalnej wersji w języku angielskim:
Umowa AETR:
.(...)
( f ) Vehicles used in emergencies or rescue operations, including the noncommercial transport of humanitarian aid; (...).
Rozporządzenie 561/2006:
.(...)
( d ) vehicles, including vehicles used in the non-commercial transport of humanitarian aid, used in emergencies or rescue operations; (...).
Czy tu gdzieś występuje słowo "designed" ("przeznaczony")...? A może zwrot "state of emergency" ("stan nadzwyczajny")...?
Art. 2 lit. h AETR / art. 3 lit. f R561/2006
W ODLEGŁOŚCI / W PROMIENIU;
Użyte w art. 3 lit. f R561/2006 pojęcie "promień" jednoznacznie określa, że chodzi o odległość 100 km od bazy - mierzoną w linii prostej.
Brak takiego określenia w AETR sprawia, że sformułowanie "odległość do 100 kilometrów od swojej bazy" można interpretować jako odległość liczoną według fizycznie możliwej trasy przejazdu (analogicznie, jak w odniesieniu do przewozów regularnych, "których trasa nie przekracza 50 km").
Ta różnica występuje jednak również w języku angielskim.
Umowa AETR:
.(...)
( h ) Specialized breakdown vehicles operating within 100 kilometres of their base; (...).
Rozporządzenie 561/2006:
.(...)
( f ) specialised breakdown vehicles operating within a 100 km radius of their base; (...).
Tym razem to nie tłumacz zawinił...
* * * * *
.To dopiero jeden (!) artykuł Umowy AETR - określający zakres stosowania tejże Umowy. Już obawiam się pozostałych przepisów... Do tematu Umowy AETR jednak zapewne wrócę...
- Umowa AETR w języku polskim, w wersji opublikowanej w Dzienniku Ustaw z 2014 r., poz. 409, jest w tym miejscu.
- Umowa AETR w języku angielskim, pobrana ze stron UNECE w wersji obowiązującej od 2010-09-01, dostępna jest tutaj.
- Rozporządzenie nr 561/2006 w wersji skonsolidowanej, uwzględniającej zmiany wynikające z Rozporządzenia nr 1073/2009, z niezrozumiałych względów aktualnie dostępne jest na oficjalnych stronach Unii Europejskiej jedynie w językach: hiszpańskim, duńskim, estońskim, włoskim, łotewskim, litewskim, niderlandzkim, portugalskim i szwedzkim... Na szczęście wersję ujednoliconą w języku polskim ściągnąłem już wcześniej i znajduje się w tym miejscu).
- Rozporządzenie nr 561/2006 w języku angielskim posiadam niestety jedynie w wersji pierwotnej, ogłoszonej w 2006 r. w Dz. U. L 102 z 11.04.2006, str. 1; znajduje się tutaj (zaktualizuję, jak tylko zauważę, że aktualna, skonsolidowana wersja jest ponownie dostępna na stronie http://eur-lex.europa.eu/). Niemniej, Rozporządzenie nr 1073/2009 zmieniło jedynie brzmienie art. 8 R561/2006 (poprzez dodanie ust. 6a); cytowane wyżej art. 2 i 3 R561/2006 nie uległy zmianie.
